Vua:
- Bạch Tôn giả! Người đời thường
xuất gia vì 4 sự suy vong: Lão suy (già cả), Bệnh suy (bệnh tật), Tài suy
(nghèo thiếu), Thân suy (không người thân thuộc). Nhưng theo Trẫm biết thì Tôn
giả xuất gia không phải vì 4 lý do đó. Vì Tôn giả: trẻ đẹp, mạnh khỏe, giàu có,
có nhiều vợ đẹp! Vậy thì Tôn giả xuất gia vì những lý do nào?
- Đại vương, tôi xuất gia vì 4
điểm thuyết giáo của đấng Đạo Sư mà tôi thấy đúng như thật. Thứ nhất: Ngài dạy
mọi sự thế gian là Vô thường.
- Nghĩa là sao? Xin Tôn giả giải
thích.
- Như thân thể của Đại vương đó,
lúc nào cũng như lúc nào hay mỗi lúc một khác?
- Như vậy là Trẫm đã hiểu. Quả
thật, thân thể là Vô thường, đổi khác luôn luôn, nhất là ở tuổi già như Trẫm.
Năm nay đã khác năm ngoái, nói gì đến tuổi trẻ với lúc già, thật khác nhau như
trời vực. Còn điểm thứ hai là gì, thưa Tôn giả?
- Thứ hai là Vô hộ, Vô chủ: Không
ai giúp đỡ mình được, không làm chủ được thân mình.
- Sao lại không? Như Trẫm đây
biết bao nhiêu người phò tá. Trẫm làm chủ cả nước, muốn chi được nấy, làm sao
Tôn giả lại nói vậy?
- Đại vương, Đại vương có thể đem
cái tài sản, ngai vàng để thuê mướn kẻ khác bệnh thay, già thay, chết thay cho
Đại vương được không?
- Cái đó thì không được!
- Ví như Đại vương tạo nghiệp ác,
phải đọa địa ngục, thì Đại vương có thể đem tài sản ấy đút lót cho Diêm vương
để khỏi đọa, hay chính mình làm mình phải chịu?
- Đúng như vậy, mình làm mình
chịu, không ai thay được. Thế là Trẫm đã hiểu Vô hộ. Còn Vô chủ thì sao?
- Đại vương có thể làm chủ cái
thân xác Đại vương được chăng? Bảo nó không được bệnh, không được già, không được
chết, nó chịu nghe chăng? Bảo cái tay đừng run, chân đừng quỵ, mắt đừng lờ, tai
đừng lãng được không? Đại vương có thể bảo cái thân của Đại vương khi nó bệnh
rằng: “Hãy khỏe mạnh trở lại!” không? Và Đại vương có biết khi nào thì nó bệnh,
khi nào nó chết không?
- Đúng thế, quả thật Trẫm không
thể làm chủ được cái thân này, dù Trẫm đang làm chủ cả quốc gia. Còn điểm thứ
ba là gì, thưa Tôn giả?
- Thứ ba là trên thế gian không
có cái gì của mình.
- Ủa, sao Tôn giả nói vậy? Trẫm
có biết bao nhiêu là kho tàng châu báu, giang sơn gấm vóc này thuộc về Trẫm.
Nói gì đến vật, ngay cả đến người, Trẫm cũng sở hữu từ quan đại thần lớn nhất
trở xuống, Trẫm sai đâu chạy đó, sao lại không sở hữu?
- Đại vương, khi Đại vương nằm
xuống, ngài có thể đem theo hết tất cả kho báu, giang sơn xuống âm phủ để tiếp
tục sử dụng, hay phải giao lại cho kẻ khác, còn mình chết hay không? Đại vương
có thể bắt tất cả đình thần, quyến thuộc, dân chúng qua bên kia thế giới để Đại
vương tiếp tục làm chủ, hay Đại vương phải ra đi một mình, để người khác thay
thế Đại vương trị vì thiên hạ?
- Thưa hiền giả, đúng thế! Trẫm
không thể mang theo cái gì khi chết và phải chết một mình trơ trọi, để lại
giang sơn này cho người khác. Thảm thương thay! Còn điểm thứ tư là gì, xin Tôn
giả hãy giảng?
- Thứ tư là thế gian này thật
thiếu thốn, thèm khát, nô lệ cho dục vọng, tham lam không bao giờ vơi.
- Nói vậy Trẫm e chỉ đúng với
những người thường, chứ Trẫm đây mà còn thiếu thốn thèm khát cái gì. Vì Trẫm
muốn gì chẳng có, đâu còn thèm gì nữa.
- Đại vương, giả như bây giờ Đại
vương được tin phi báo của đội quân tuần tiễu rằng: phía Đông có mỏ vàng,
phương Nam có mỏ bạc, phương Tây có mỏ kim cương, còn ở phương Bắc hiện có một
xứ giàu có, đất đai phù nhiêu mà gặp ông vua trụy lạc bê bối, cai trị mất lòng dân,
nên sự nghiệp phòng vệ rất lỏng lẻo, thì Đại vương nghĩ thế nào?
- Thưa Tôn giả, Trẫm sẽ hội họp
quần thần, cắt công tác cho vị này phụ trách khai thác mỏ vàng, mỏ bạc, vị kia
đào mỏ kim cương. Còn cái xứ giàu có phì nhiêu dễ chiếm ấy, thì Trẫm sẽ sai võ
quan cử binh tới chiếm để mở mang bờ cõi.
- Đại vương, đó chính là sự thèm
khát, túi tham không đáy nơi Đại vương. Người đã có một nước thì thèm chiếm
thêm nước khác, cho đến kẻ vô sản thì thèm bắt con vịt, con gà của hàng xóm về
làm của mình. Đại vương kết tội kẻ trộm vặt, bỏ tù nó, mà quên rằng mình là kẻ
trộm lớn khi mưu tính như vậy. Do đó mà Phật dạy: thế gian luôn luôn thiếu
thốn, thèm khát, nô lệ cho lòng tham và dục vọng.
- Hay thay! Bạch Tôn giả, quả như
lời Tôn giả, bốn điểm thuyết giáo của đức Đạo Sư thật vi diệu. Lành thay đức
Thế Tôn! Trẫm xin quy y bậc A La Hán, Chánh Đẳng Giác và xin cáo từ Tôn giả.
- Đại vương, xin từ biệt.
THM sưu tầm